در نوشتار پیشین صحبت از گروه نظارت بر نامگذاری اماکن بود . این گروه بر اساس ماده دو آیین نامه اجرایی موظف است هر سه ماه گزارش عملکرد خود را برای گروه تهیه و تدوین ارسال نماید و معیارهای لازم را برای اجرای بند های ده گانه ماده اول آیین نامه نامگذاری را تدوین و برای تصویب به شورای فرهنگ عمومی ارائه کند .

ماده سه می گوید : گروه نظارت بر نامگذاری اماکن چه در مرکز و چه در استان ها ، حداقل یکبار در ماه جلسه خواهند داشت تا موارد ذیل را بررسی کند :
1- بررسی پیشنهادهای دستگاه ها ، موسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی برای نامگذاری اماکن . 2- اظهارنظر درباره عملکرد شهرداری ها و موسسات عمومی و خصوصی برای نام های تعیین شده اماکن جدید و اجرای آیین نامه ها و شیوه نامه های مصوب . 3-  بررسی مستمر گزارش دستگاه های مسئول به ویژه شهرداری های کشور . در ماده پنج به موضوع رسانه ای شدن فعالیت های شورا اشاره دارد ، آنجا که می گوید : گروه مرکزی نظارت بر نامگذاری اماکن با هماهنگی رسانه های عمومی به ویژه صدا و سیما و مطبوعات برای مشارکت و همکاری در زمینه های زیر به شیوه مناسب اقدام کند : 1- تولید برنامه ها و تدوین مقاله ها و گزارش های تبلیغی درباره ضرورت اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی . 2- بررسی و تهیه گزارش از نام های فعلی اماکن و مناسب و یا نامناسب بودن آنها . 3- معرفی و اعلام نام ها و عناوین جدید اماکن در رسانه های سراسری ، منطقه ای و محلی برای آگاهی مردم با گفتن دلایل و انگیزه های نامگذاری. حسب مفاد ماده شش ، فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه های کشور ، انجمن های علمی ، ادبی و هنری و سایر دستگاه های مسئول در کشور می توانند نام ها و عناوین پیشنهادی خود را که با آیین نامه نامگذاری مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی همگون و همسو است از طریق گروه مرکزی نظارت بر نامگذاری اماکن به شورای فرهنگ عمومی اعلام کنند تا در نامگذاری ها استفاده شود .

بر اساس تبصره همین ماده گروه مرکزی نظارت بر نام گذاری اماکن تلاش می کنند هرچه سریعتر و با همکاری دستگاه های مسئول ، بانک اطلاعات نام های موجود و پیشنهادی را که دارای اطلاعات جامع درباره نام ها و ویژگی های آن ها ، نوع مکان و نشانی آن باشد ایجاد کند و در ماده هفت گروه مرکزی نظارت بر نامگذاری اماکن را مکلف کرده است هر سه ماه یکبار ، گزارش کاملی از پیشنهادات ، توصیه ها ، نام های جدید اماکن مهم عمومی و نام های کنونی آنها به همراه ارزیابی خود به شورای فرهنگ عمومی تقدیم کند . چنانچه به تاریخ تصویب و ابلاغ این مصوبه بنگریم متوجه می شویم که تا حال حاضر تغییراتی در ساختارهای سازمانی و تشکیلاتی سازمان های مرتبط با این آیین نامه به وجود آمده است ، که عمده ترین آن ایجاد تشکیلات شوراهای اسلامی شهرهاست که در زمان تصویب آیین نامه اطلاق کلی شهرداری ها ذکر شده بود و در قوانین جدید این اختیارات به گونه ای دیگر احصاء شده است . گرچه مفهوم و روح کلی آیین نامه هنوز هم دارای اعتبار و اعتناست اما در شیوه های اجرایی گروه های تصمیم ساز ، بی شک دارای تغییراتی شده است که در ماهیت آن تغییر ایجاد نمی کند . آنچه اکنون مشهود است موضوع نامگذاری اماکن در شرح وظایف کمیسیون فرهنگی شوراهای اسلامی شهرها قرار گرفته است و شهرهای مختلف به فرا خور وسعت ، جمعیت و نیازها به طور مستمر جلسات شورای نامگذاری را برگزار می کنند . دبیرخانه ای در شورای اسلامی شهر مسئولیت تهیه و تنظیم برنامه های شورای نامگذاری را بر عهده دارد . گرچه

نفرات حاضر در جلسات نامگذاری بازهم به فراخور موقعیت از سازمانها ، نهادها و ادارات مختلفی تشکیل شده که شاید با شهرهای دیگر دارای تشابهات یا تفاوت هایی داشته باشد .
در صدر مطلب آورده بودم که در این شماره شورای دیگری از زیر مجموعه شورای فرهنگ عمومی را معرفی خواهم کرد و آیین نامه آن را از دید شما علاقه مندان خواهم گذراند و اینک چنین می کنم .
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه شماره چهارصد و هفتاد و چهار خود به تاریخ بهمن ماه هفتاد و نه ، پیشنهاد شورای فرهنگی عمومی درخصوص آیین نامه نظارت بر علائم ، نشانه ها و تصاویر بر روی البسه و لوازم التحریر و کالاهای مشابه را که در چندین جلسه و کار گروه تخصصی مورد مداقه واقع شده بود ، تصویب کرد . حاضران در حوزه مسائل فرهنگی به کرّات درباره آسیب های موجود در گسترش فرهنگ بیگانه از طریق کالاهای کاربردی و سهل الوصول جامعه بحث و گفتگو کرده و مقالات فراوانی نگارش کرده اند و بعضاً به فقدان قوانین و مقرراتی که به طور جامع این موضوع را در بر گیرد اشاره کرده اند . بنده هم در بسیاری از دیدگاه ها با این بزرگواران هم عقیده ام و گرچه می دانم شیوه نامه ، آیین نامه و مقررات مختص در موضوع یاد شده در مجموعه قوانین کشوری به سهولت قابل دسترسی است ، اما وفور عدول از این مقررات را نمی توان نادیده انگاشت و این پرسش را مطرح نکرد ،  حال که ابزارهای قانونی برای ساماندهی امری این چنین وابسته به فرهنگ عمومی در اختیار است آسیبهای ناشی از عدم اجرا مقررات را چگونه و از چه طریق باید رفع کرد .

با توجه به اینکه قصد ندارم در این سلسله مقالات به بایدها و نبایدها بپردازم و نگاه خود را صرفاً معطوف به اطلاع رسانی کرده ام ، به اصل مطلب می پردازم : آیین نامه نحوه نظارت بر علایم ، نشانه ها و تصاویر روی البسه و لوازم التحریر و کالاهای مشابه در دوازده ماده تدوین گردیده است . در ماده یک به پنج بند اشاره می شود که عبارتند از : الف/ جلوگیری از به کار گرفتن علایم ، نشانه ها و تصاویری که با فرهنگ اسلامی ایرانی در تعارض است و بر فرهنگ عمومی تاثیر منفی دارد . ب/ حفظ نمونه علامت و تصاویری که به صورت های مختلف انتشار می باید و در معرض فروش و استفاده عموم قرار می گیرد و یا از طریق جراید و رسانه ها تبلیغ می شود . ج/ تعیین مشخصات هر گونه طرح و تصویر قابل انتشار . د/ حفظ حقوق طراحان گرافیک و نقاشان با توجه به قانون حمایت از حقوق مولفان ، مصنفان و هنرمندان ، ه/ تشویق به استفاده از نقوش ملهم از هنر ایرانی و اسلامی در کالاها . در ماده دو نیز چنین می خوانیم : طرح ها و نقوش اعم از نمادها ، خطوط و تصاویر و یا طرح های ترکیبی باید مروج هنر و ارزش های اسلامی و ملی و ترغیب نوآوری باشد . استفاده از طرح ها و نقوش و تصاویر روی البسه و لوازم التحریر و کالاهای مشابه دیگر که مغایر با ضوابط این آیین نامه نباشد ، بلامانع است . انشاءالله در شماره آینده موضوع آیین نامه نظارت بر علائم ، نشانه ها و تصاویر روی البسه و لوازم التحریر و کالاهای مشابه را دنبال خواهم کرد .

پژمان ضیاییان

منتشر شده در روزنامه خبر جنوب 1395.7.29

بازگشت